Mutfakta vazgeçilmez ekipmanlardan biri tavalardır. Kızartma, sote, balık, omlet gibi farklı yiyecek türlerinin hazırlanmasında büyük kolaylık sağlayan tavalar hem pratik hazırlık süreci vadeder hem de yemeğinizin eşit pişmesini sağlayarak lezzetinizi artırır. Teflon, çelik ya da seramik modellerin arasında öne çıkan döküm tavalar ise pişirme konusunda farklı avantajlar sunar.
Örneğin, döküm malzeme ısıyı eşit şekilde dağıtır ve uzun süre muhafaza eder. Bu sayede yemekleriniz tam kıvamında pişebilir. Mükemmel ısı iletme özellikleriyle bilinen döküm tavalar, doğru bakım ve temizlikle nesiller boyu kullanılabilir. Ancak, döküm tavaların sağladığı avantajlardan tam anlamıyla yararlanabilmek için belirli bakım ve temizlik kurallarına uymak gerekir. Peki, gerçek döküm tava nasıl anlaşılır? Yanmış döküm tava nasıl temizlenir? Gelin, mutfaklarınızda eksik olmaması gereken döküm tavaların temizlik ipuçlarına ve doğru kullanım önerilerine birlikte göz atalım.
Döküm Tava Nedir?
Döküm tava, genellikle saf demirin eritilip kalıba dökülmesiyle üretilen ağır ve dayanıklı tavadır. Malzemesi gereği yüksek ısıya dayanıklıdır; bu sayede ısıyı eşit şekilde dağıtabilir. Genellikle kalın ve ağır yapıları sayesinde yiyeceklerin homojen pişmesine yardımcı olur. Döküm tavaların en önemli özelliği ise yüzeyinin zamanla doğal yapışmaz katman oluşturarak yemeklerin yapışmasını önlemesidir. Tüm bu özellikleri sayesinde döküm tava setleri, mutfak kültüründe kendine has bir yer edinmiştir. Sadece Türk mutfağında değil, dünyanın neredeyse tüm bölgelerinde sıklıkla tercih edilen mutfak ekipmanlarından biridir.
Döküm Tavaların Özellikleri ve Avantajları
Kalın ve ağır yapıları sayesinde ısıyı eşit bir şekilde dağıtan döküm tavalar, aynı zamanda geç soğur. Bu özellikler yemeklerin her tarafının dengeli vaziyette pişmesini sağlar. Ayrıca, döküm demir son derece dayanıklı bir malzeme olduğundan tavanın darbelere ve aşınmalara karşı uzun ömürlü olmasına olanak tanır.
Doğru bakım ile döküm tavaların yüzeyinde oluşan doğal yapışmaz katman ise hem pişirme işlemini kolaylaştırır hem de temizliği daha pratik hale getirir. Bu tava çeşidi kulpları da dahil tüm yüzeyi döküm malzemeden yapıldığı için yüksek sıcaklıklara dayanabilir; böylece ocak üzerinde ya da fırında rahatlıkla kullanabilirsiniz. Çoklu kullanım özelliğiyle tüm yemeklerinizde döküm tava ya da tencereleri tercih edebilirsiniz. Döküm tava kullanarak elde edebileceğiniz avantajlar ise şöyledir:
- Döküm tavaların en önemli avantajı, mükemmel ısı iletimi ve muhafaza etme yetenekleridir.
- Demir malzemesi sayesinde oldukça dayanıklı olduğundan düzenli bakım ile nesilden nesile kullanılabilir. Döküm tavaların yüzeyi pişirme sırasında yiyecekleri yapıştırmayacağından temizliği daha kolay hale getirir.
- Tavalar demir takviyesi sağlar; pişirme sırasında demir, yemeğe geçer ve vücudumuzda demir eksikliği riskini azaltır.
- Döküm tavaların bir diğer avantajı ise çok yönlülüğüdür; çünkü açık ateşte dahi kullanabilirsiniz.
Döküm Tavada İlk Kullanım Nasıl Olmalı?
Döküm tava kullanımı oldukça basit olsa da maksimum verim almak için bazı püf noktalara dikkat etmek gerekir. Peki, “döküm tava nasıl kullanılır?” Yeni bir döküm tava aldığınızda ilk kullanım öncesinde bazı hazırlıklar yapmanız gerekir. Öncelikle, tavanızı sıcak su ve yumuşak bir fırça ile yıkamalısınız. Bu aşamada deterjan kullanmaktan kaçınmalısınız; çünkü deterjan döküm tavanın yüzeyine zarar verebilir. Yıkama işlemi sonrası pas oluşmaması için tavayı iyice kurulamayı unutmamalısınız.
İlk kullanım öncesi tavanın tüm yüzeyini ince bir tabaka yağ ile kaplamalısınız. Bu yağlama işlemi için bitkisel yağ veya eritilmiş dana yağı kullanabilirsiniz. Yağlama işleminden sonra tavanın yüzeyinde yapışmaz bir tabaka oluşturmak amacıyla önceden ısıtılmış 200 derece fırına yerleştirerek yaklaşık bir saat boyunca ısıtmanız gerekir. En son ise tavanızı fırından çıkarıp tamamen soğumasını bekleyebilirsiniz. Tüm bu aşamaları özenle takip ederek döküm tavanızı ilk kullanıma hazır hale getirip uzun ömürlü olmasını sağlayabilirsiniz.
Döküm Tava Nasıl Kullanılır?
Döküm malzemeden yapılan tavanızı kullanırken öncelikle orta ısıda yavaşça ısıtmalı, ardından pişirme işlemi için gerekli olan sıcaklığa yükseltmelisiniz; çünkü döküm tavalar yapıları nedeniyle çelikten daha yavaş ısınır; ancak daha uzun süre sıcak kalır. Öte yandan döküm tavanızda yemek pişirirken her zaman biraz yağ kullanmaya dikkat etmelisiniz. Yağ, yiyeceklerin yapışmasını önler ve tavanın yüzeyindeki doğal yapışmaz katmanı korur.
Diğer tavalarda olduğu gibi döküm tavanızda da metal mutfak gereçleri kullanmaktan kaçınmalısınız. Bunun nedeni ise metal malzemenin tavanın yüzeyinde oluşturabileceği mikro çiziklerdir. Mikro çizikler zamanla yapışmaz özelliğin kaybolmasına neden olabilir. Bunun yerine ahşap veya silikon gereçler kullanmanız en iyisidir.
Döküm tavalar ile yemek pişirirken ısı konusunda ise orta ve düşük dereceleri seçebilirsiniz. Yüksek ısıda etkili pişirme sağlasa da lezzet açısından orta dereceyi seçmeniz daha doğru olacaktır. Malzemenin korunması açısından asidik gıdalar (örneğin, domates veya sirke) döküm tavanızın yüzeyine zarar verebileceğinden bu tür gıdaları pişirirken dikkatli olmanız, tavanın yüzeyinde hasar oluşmaması için kısa süreli pişirme yapmanız önerilir. Peki, döküm tava nasıl temizlenir?
Döküm Tava Nasıl Temizlenir?
Tüm mutfak ekipmanlarında olduğu gibi döküm tava temizliği, doğru yapıldığında tavanızın ömrünü uzatır ve performansını korur. Bu nedenle tavanızı temizlerken ılık su ve yumuşak fırça kullanmalı, deterjan kullanmaktan kaçınmalısınız; çünkü ağır kimyasal içeren deterjanlar ya da sabun, döküm tavanın yüzeyine zarar verebilir. Su ile yüzeyde kalan kalıntıları nazikçe temizlemeniz yeterlidir.
Sıcak tava, yiyecek kalıntılarının daha kolay çıkmasını sağladığından yemek pişirdikten hemen sonra tavanızı temizlemeniz en iyisidir. Ancak tavanız hala çok sıcak olacağından çok dikkatli olmalısınız. Zor çıkan yiyecek kalıntıları için biraz tuz ve yağ kullanabilirsiniz. Tavanın yüzeyine tuz serpip bir miktar yağ ekledikten sonra yumuşak fırça ile ovmanız yeterlidir. Tavanızı iyice duruladıktan sonra tamamen kurulamalısınız, çünkü pas olabilir.
Temizlik bittikten sonra ise tavanın yüzeyini ince bir tabaka yağ ile kaplayıp saklayabilirsiniz. Yağ, tavanın yüzeyinde koruyucu bir katman oluşturacağı için pas oluşumunun önüne geçebilir. Muhafaza ve bakım yöntemlerinde hata yapıldıysa pas olabilir. Bu nedenle “paslanmış döküm tava nasıl temizlenir?” sorusu ile sıkça karşılaşabilirsiniz. Paslanmış döküm tavanızı temizlemek için tavayı salamura ya da kaya tuzu ve az miktarda su ile ovalayabilirsiniz.
Yanmış Döküm Tava Temizliği
Gereğinden fazla ısı kullanıldığında döküm tavalarda yiyecekleriniz yanabilir. Yanmanın diğer nedeni ise yapışmaz özelliğini kaybetmiş iç yüzey olabilir. Bu nedenle yanmış döküm tavalar, temizlenmesi en zor olan malzemelerden biridir. Ancak, doğru yöntemlerle bu sorun kolayca çözülebilir.
Öncelikle, yanmış yiyecek kalıntılarını çıkarmak için kabartma tozu ve su kullanabilirsiniz. Tavanın yüzeyine biraz kabartma tozu serptikten sonra su ekleyip karışımı biraz bekletebilir ve ardından yumuşak fırça ile ovabilirsiniz. Sirke ve su karışımı da yanmış yiyecekleri çıkarmada etkilidir. Tavanın yüzeyine sirkeyle su ekleyip karışımı kaynatabilirsiniz. Kaynayan sirke kirlerin yumuşamasını sağlayabilir; su soğuduktan sonra yiyecek kalıntılarını yumuşak fırça ile alabilirsiniz.
Yiyecek kalıntılarını çıkarmak açısından tuz ve yağ karışımını da kullanabilirsiniz. Tuz, yağ içinde çözülmeyeceği için tavanın yüzeyinde ince peeling etkisi yaratır. Bu yöntemle nazikçe ovarak kirleri aşındırabilirsiniz. Temizlik işlemi sonrası tavanızın iç yüzeyini yine yağ ile kaplayabilirsiniz.
Döküm Tava Bakımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Uzun ömürlü ve yüksek performans gösteren döküm tava için düzenli bakım yapmanız önemlidir. Örneğin tavanızı düzenli olarak yağlayabilirsiniz. Böylece tavanın yüzeyinin korunmasını sağlayabilir ve paslanmayı önleyebilirsiniz. Ayrıca nem, döküm tavaların bir numaralı düşmanıdır. Dolayısıyla her temizlik sonrası kuruduğundan emin olmanız gerekir. Tavanızı kullanmadığınız zamanlarda da kuru bir yerde saklamalısınız.
Aşırı ısı tavanın yüzeyine zarar verebileceğinden döküm tavanızı aşırı ısıya maruz bırakmaktan kaçınmanız da oldukça önemlidir. Yüksek ısı doğal yapışmaz katmanı bozabilir. Döküm tavalarınızı daha sık kullanmanız da bir bakım önerisidir; çünkü kullanım sırasında oluşan yağ katmanı tavanın performansını artırır ve yüzeyini korur.
Siz de döküm tavaların kullanım avantajlarından yararlanarak çok daha lezzetli ve damak çatlatan yiyecekler hazırlamak isterseniz Karaca döküm tava modelleri arasından dilediğiniz gibi seçim yapabilir; favori tavanıza hemen sahip olabilirsiniz.